De beeldentuin

De Beeldentuin is de naam van de bekende tuin voor het “Weefhuis” aan de Lagedijk te Zaandijk met de vijf grote beelden voorstellende Bacchus,Ochtend, Middag, Avond en Nacht. De beelden werden in 1804 op een veiling te Westzaandam gekocht. In die tijd was het nog zo dat de bewoners van de Zaankant van de Lagedijk vaak een overtuin hadden aan de andere kant van de wegsloot. Zo’n tuin had vooral een praktisch nut. Men verbouwde er groente of men bouwde er, zoals deze papierkoopman een pand dat gebruikt werd als werkplaats en voor opslag van de gefabriceerde goederen. Een siertuin werd het pas in 1804 toen de beelden Morgen, Middag, Avond, Nacht en Bacchus geplaatst werden. Vanaf toen sprak men van de Beeldentuin.

De notaris Gerrit van der Jagt te Zaandijk schreef het onderstaande rijmloze gedicht waarschijnlijk direct na 1804 na inrichting van de beeldentuin:

Op ‘t net Zaandijk, op open erf
Aanschouwt men Bacchus in zijn beeld
Den Wijngod van ‘t oud heidendom
bij Morgen, Middag, Avond, Nacht
Vier beelden, waar van elk een hoek
terwijl de god het midden vult
Ja vult, want bijna colossaal is ieder beelt van deze vijf
op ‘t open erf, eens woonings grond.

Op ‘t dicht betimmerd net Zaandijk denke elk
bij dezen wijngod nu aan ‘t nuttige der matigheid
des morgens, ‘s middags, ‘s avonds, ‘s nachts;
daartoe is ‘t beeldwerk fraai genoeg.
Sinds door een kerkhervorming ‘t beeld een heiligen geen kerk versiert
een beeldspraak van ‘t oud heidendom den hof en vele bladen vult
waar toe zou zelfs een kerkportaal met enig beeldwerk zijn versierd?

Gerrit van der Jagt
Scroll naar boven